آزمایش های قبل بارداری برای آقایان: مردان پیش از بارداری چه چکاپ هایی را باید انجام دهند؟

چقدر در مورد آزمایش های قبل بارداری برای آقایان می‌دانید؟ اگر تصمیم به بچه‌دار شدن دارید و به دنبال چکاپ های قبل بارداری برای مردان می‌گردید، در این مقاله از مجله مجموعه چکاپ سلامتی همراه ما باشید.

آزمایش های قبل بارداری فقط مختص بانوان نیستند و آقایان هم باید آنها را انجام بدهند. به عنوان مثال، اگر همسر شما باردار نمی‌شود، با انجام چکاپ های قبل بارداری برای مردان می‌توانید متوجه شوید که مشکل کجاست و به کمک پزشک، آن را رفع کنید. آزمایش‌های زیادی وجود دارند که می‌توانید برای تشخیص ناباروری خود انجام دهید و متوجه شوید که به چه نوع درمانی نیاز دارید. اما این آزمایشات پیش از بارداری برای آقایان شامل چه تست‌هایی می‌شوند؟

چرا چکاپ های قبل بارداری برای مردان مهم است؟

حدود نیمی از موارد ناباروری به دلیل مشکلی است که مرد دارد؛ بنابراین بهتر است قبل از اقدام برای بچه‌دار شدن، یک معاینه پزشکی عمومی انجام دهید. با پزشک خود در مورد آزمایشاتی که ممکن است نیاز داشته باشید و اینکه آیا باید از داروهایی که ممکن است قبلا مصرف کرده‌اید اجتناب کنید، صحبت کنید.

اگر اسپرم سالمی داشته باشید، شانس بیشتری برای بارداری دارید. بهترین راه برای اطمینان از داشتن مقدار زیادی اسپرم سالم این است که بیضه‌های خود را خنک نگه دارید؛ زیرا گرما بر توانایی بیضه‌های شما برای تولید اسپرم تاثیر می‌گذارد. برای چند ماه قبل از اینکه بخواهید بچه‌دار شوید، می‌توانید با پوشیدن لباس‌های زیر گشاد مانند شورت باکسر به خنک نگه داشتن بیضه‌ها کمک کنید. همچنین اگر برای مدت طولانی می‌نشینید، ایده خوبی است که بلند شوید و به طور منظم در اطراف حرکت کنید.

آزمایش های قبل بارداری برای آقایان

در ادامه مروری بر آزمایش های قبل از حامله شدن برای آقایان خواهیم داشت.

ارزیابی اولیه: از چکاپ های قبل بارداری برای مردان

با مراجعه به یک متخصص اورولوژیست شروع کنید. این پزشک شما را معاینه فیزیکی می‌کند و از شما سالاتی در مورد سبک زندگی و سابقه پزشکی شما می‌پرسد، مانند:

• سابقه پزشکی
• داروهایی که مصرف می‌کنید
• عادات ورزشی شما
• اینکه سیگار می‌کشید یا از مواد مخدر به صورت تفریحی استفاده می‌کنید یا خیر

پزشک همچنین ممکن است در مورد زندگی جنسی شما، از جمله مشکلاتی که داشته‌اید، یا اینکه آیا قبلا هر گونه بیماری مقاربتی داشته‌اید یا خیر، صحبت صریحی با شما داشته باشد. احتمالا از شما خواسته می‌شود که نمونه‌ای از مایع منی را برای تجزیه و تحلیل بدهید.

اگر به بیماری مانند سرطان مبتلا هستید و فکر می‌کنید در آینده می‌خواهید بچه‌دار شوید، با پزشک خود صحبت کنید. راه‌هایی برای حفظ باروری شما وجود دارد، مانند انجماد اسپرم یا قسمت‌های ریز بافت بیضه. قبل از شروع درمان سرطان، پزشک باید در مورد خواسته‌های شما بداند. متخصصان ناباروری مردان برای تشخیص اینکه تعداد و کیفیت اسپرم مرد پایین است یا شرایط دیگری وجود دارد که ممکن است مانع بارداری شود، راه‌های مختلفی دارند. در ادامه برخی از آزمایشاتی را که می‌توانید انتظار آنها را داشته باشید معرفی می‌کنیم.

تجزیه و تحلیل اسپرم و منی: از آزمایشات پیش از بارداری برای آقایان

یکی از آزمایشات پیش از بارداری برای آقایان، تجزیه و تحلیل اسپرم و منی است. یک متخصص آموزش‌دیده تعداد اسپرم، شکل، حرکت و سایر خصوصیات آنها را بررسی می‌کند. به طور کلی، اگر تعداد اسپرم‌های طبیعی شما بیشتر باشد، به این معنی است که باروری بالاتری دارید. اما استثناهای زیادی در این مورد وجود دارند. بسیاری از مردان با تعداد کم اسپرم یا مایع منی غیر طبیعی هنوز هم بارور هستند. و حدود ۱۵ درصد از مردان نابارور دارای منی طبیعی و مقدار زیادی اسپرم طبیعی هستند.

اگر اولین آنالیز مایع منی طبیعی باشد، پزشک ممکن است آزمایش دوم را برای تایید نتایج تجویز کند. دو آزمایش معمولی معمولا به این معنی است که شما هیچ مشکل ناباروری قابل توجهی ندارید. اگر چیزی در نتایج غیرعادی به نظر برسد، ممکن است پزشک آزمایش‌های بیشتری را برای مشخص کردن مشکل تجویز کند. اگر اصلا منی یا اسپرم نداشته باشید، ممکن است به دلیل انسداد لوله‌کشی شما باشد که می‌توان آن را با جراحی اصلاح کرد.

معاینه فیزیکی: یک چکاپ قبل از اقدام به بارداری برای آقایان

این مورد از آزمایشات قبل بارداری برای آقایان می‌تواند واریکوسل (Varicocele) یا تشکیل غیر طبیعی وریدهای اطراف بیضه‌ها را پیدا کند. می‌توانید با جراحی این مشکل را اصلاح کنید.

آزمایشات هورمونی قبل از بارداری برای آقایان

بررسی هورمون‌ها نیز در میان آزمایش های قبل بارداری برای آقایان قرار می‌گیرد. تستوسترون و سایر هورمون‌ها تولید اسپرم را کنترل می‌کنند. البته به خاطر داشته باشید که هورمون‌ها مشکل اصلی در حدود ۹۷ درصد از مردان نابارور نیستند. کارشناسان در مورد اینکه چقدر باید جستجو برای علل هورمونی ناباروری انجام شود، اختلاف نظر دارند.

آزمایشات ژنتیک قبل از بارداری برای آقایان

آزمایش ژنتیک از چکاپ های قبل بارداری برای مردان، می‌تواند موانع خاصی را برای باروری و مشکلات اسپرم شما شناسایی کند. کارشناسان در مورد زمان انجام آزمایشات ژنتیکی نظرات متفاوتی دارند.

بررسی آنتی بادی های ضد اسپرم: از آزمایش های قبل بارداری برای آقایان

بدن برخی از مردان آنتی‌بادی‌های غیرطبیعی می‌سازد که در مسیر رسیدن به تخمک به اسپرم حمله می‌کنند و این موضوع از باردار شدن پارتنر جلوگیری می‌کند. برای مردان دیگر، ساختن اسپرم مشکلی نیست: مشکل رساندن اسپرم به جایی است که باید بروند. مردانی که این شرایط را دارند اسپرم طبیعی در بیضه‌های خود دارند، اما اسپرم‌های موجود در منی یا از دست رفته یا در تعداد کم یا غیرطبیعی هستند.

به همین دلیل هم بررسی آنتی بادی های ضد اسپرم در میان آزمایشات پیش از بارداری برای آقایان قرار گرفته است. دلایل متعددی وجود دارند که ممکن است اسپرم کم در مایع منی خود داشته باشید، حتی اگر بدن شما به اندازه کافی از آن استفاده کند:

• انزال پس‌رونده (Retrograde ejaculation): در این شرایط، اسپرم شما به سمت عقب و به مثانه انزال می‌کند. معمولا ناشی از یک جراحی قبلی است.
• از دست دادن مجرای وابران (Vas deferens): این یک مشکل ژنتیکی است. برخی از مردان بدون خط لوله اصلی برای اسپرم متولد می‌شوند.
• انسداد (Obstruction): ممکن است در هر جایی بین بیضه و آلت تناسلی انسداد وجود داشته باشد.
• آنتی بادی‌های ضد اسپرم: همانطور که ذکر شد، در مسیر رسیدن به تخمک به اسپرم شما حمله می‌کنند.
• ناباروری ایدیوپاتیک (Idiopathic infertility): شرایطی که در آن پزشک هیچ دلیلی برای تعداد غیرطبیعی یا کم اسپرم شما پیدا نمی‌کند.

آزمایش برای بیماری های آمیزشی: از مهم ترین چکاپ های قبل بارداری برای مردان

از مهم‌ترین آزمایش های قبل بارداری برای آقایان می‌توانیم به آزمایش برای بیماری‌های آمیزشی اشاره کنیم. اگر قصد دارید بچه‌دار شوید، بررسی کنید که آیا عفونت‌های منتقله آمیزشی (Sexually transmitted infection) دارید؛ زیرا این مشکل می‌تواند منجر به ناباروری شود. انجام این مورد از آزمایش های قبل حامگی برای آقایان قبل از لقاح می‌تواند خطر انتقال عفونت به همسر را کاهش دهد.

اقدامات قبل از بارداری برای آقایان

در ادامه مروری بر اقدامات پزشکی قبل از بارداری برای آقایان خواهیم داشت. البته برخی از این اقدامات نیز پزشکی نیستند و فقط تغییری کوچک در سبک زندگی شما ایجاد می‌کنند.

بهبود باروری

علاوه بر انجام چکاپ های قبل بارداری برای مردان، سالم بودن و تناسب اندام در دوران قبل از بارداری می‌تواند به بهبود باروری و سلامت جنین کمک کند. اقدامات ساده‌ای وجود دارند که می‌توانید برای اطمینان از سلامت و تناسب اندام خود در طول دوره قبل از بارداری انجام دهید:

• در صورت امکان قبل از ۴۰ سالگی اقدام برای تلاش کنید
• در محدوده وزنی سالم باشید
• سیگار را ترک کنید
• مصرف الکل را کاهش دهید
• از قرار گرفتن در معرض برخی از مواد شیمیایی خودداری کنید

همچنین باید از مصرف مواد مخدر خودداری کنید. حشیش، کوکائین و استروئیدهای آنابولیک همگی در کاهش کیفیت اسپرم تاثیر دارند.

آیا سن بر باروری مردان تاثیر می گذارد؟

مردان می‌توانند تا ۷۰ سالگی و حتی بعد از آن اسپرم بسازند، اما با افزایش سن کیفیت اسپرم کاهش می‌یابد. مردان بالای ۴۰ سال اسپرم سالم کمتری نسبت به مردان جوان دارند. اگر ۴۵ ساله یا پیرتر هستید، ممکن است همسرتان بیشتر طول بکشد تا باردار شود و در معرض خطر سقط جنین قرار دارد.

مردان مسن در مقایسه با مردان جوانتر در معرض خطر کمی بیشتری برای داشتن نوزادی با مشکلات سلامتی قرار دارند. البته، شما نمی‌توانید سن خود را کنترل کنید، اما اگر سن بیشتری دارید و به بچه‌دار شدن فکر می‌کنید، هر چه زودتر شروع به تلاش کنید.

عدم استفاده از داروهای مکمل و جایگزین

درمان‌های مکمل و جایگزین، مانند طب سوزنی، داروهای گیاهی و ماساژ، ممکن است سلامت عمومی شما را بهبود بخشند، اما شواهد کمی وجود دارد که نشان دهد آنها به تقویت باروری شما کمک می‌کنند. همیشه بهتر است قبل از شروع هر گونه درمان مکمل یا جایگزین، با پزشک خود صحبت کنید.

رژیم غذایی مغذی

اضافه وزن می‌تواند:

• بر کیفیت اسپرم شما تاثیر بگذارد
• میل جنسی شما را کاهش دهد
• حفظ نعوظ را دشوارتر کند

کمبود وزن هم می‌تواند بر باروری مردان تاثیر بگذارد. بهترین راه برای رسیدن به وزن سالم، داشتن یک رژیم غذایی مغذی و ورزش منظم است. اگر اضافه وزن دارید، حتی از دست دادن تنها چند کیلوگرم کمک خواهد کرد. علاوه بر انجام آزمایشات پیش از بارداری برای آقایان، شما و همسرتان باید یکدیگر را تشویق کنید تا سبک زندگی سالمی داشته باشید.

داشتن یک رژیم غذایی سالم و سرشار از مواد مغذی مانند اسیدهای چرب امگا ۳، برخی آنتی‌اکسیدان‌ها (ویتامین E، ویتامین C، بتاکاروتن، سلنیوم، روی، کریپتوکسانتین و لیکوپن) و سایر ویتامین‌ها (ویتامین D و فولات) با کیفیت بهتر مایع منی مرتبط است. شما می‌توانید با گنجاندن موارد زیر در وعده‌های غذایی خود به رفع برخی از این نیازهای غذایی کمک کنید:

• صدف خوراکی
• ماهی و سایر غذاهای دریایی
• مرغ
• تخم مرغ
• حبوبات
• انواع لوبیا
• بادام هندی
• سبزی‌های برگ‌دار
• آجیل برزیلی

همچنین مهم است که مصرف چربی‌های اشباع شده و چربی‌های ترانس (که در چیزهایی مانند گوشت‌های فرآوری شده و شیرینی‌ها یافت می‌شوند) را محدود کنید؛ زیرا با کیفیت پایین مایع منی مرتبط هستند. اگر به دنبال مکمل رژیم غذایی خود با قرص‌ها و پودرها هستید، به خاطر داشته باشید که هنوز شواهد ضعیفی برای فواید مکمل‌های باروری مردانه وجود دارد.

فعالیت فیزیکی

سعی کنید هر روز ۳۰ دقیقه فعالیت بدنی با شدت متوسط ​​یا فعالیت بدنی شدید انجام دهید. مثال‌هایی از این امر می‌تواند پیاده‌روی سریع یا دویدن باشد. در واقع کمتر نشستن و حرکت بیشتر کمک خواهد کرد.

ترک سیگار

هیچ محدودیتی برای سیگار کشیدن وجود ندارد. اگر در تلاش برای بچه‌دار شدن هستید، مهم است که حداقل ۳ ماه قبل از شروع تلاش برای بچه‌دار شدن، سیگار را ترک کنید. سیگار می‌تواند بر نعوظ شما تاثیر بگذارد. همچنین به DNA اسپرم شما آسیب می‌رساند. سیگار کشیدن بیش از ۱ پاکت سیگار در روز، خطر ابتلای کودک شما به سرطان خون را افزایش می‌دهد.

اجتناب از مصرف الکل و کافئین؟

الکل می‌تواند:

• میل جنسی شما را تحت تاثیر قرار دهد
• حفظ نعوظ را سخت کند
• بر کیفیت اسپرم شما تاثیر بگذارد

لازم نیست الکل را کاملا کنار بگذارید. فقط مصرف خود را کاهش دهید و در محدوده ایمن نگه دارید. هیچ مدرکی مبنی بر اینکه مصرف کافئین (مانند قهوه) بر شانس باردار شدن شما تاثیر بگذارد وجود ندارد.

اجتناب از مصرف برخی داروها

برخی از داروها می‌توانند قدرت باروری یا عملکرد جنسی شما را کاهش دهند. پزشک با انجام چکاپ های قبل بارداری برای مردان، به شما اطلاع خواهد داد که آیا ادامه مصرف داروهایتان مشکلی دارد یا خیر. پزشک همچنین می‌تواند در مورد درمان‌های مکمل و هر نوع ویتامین یا مکملی که مصرف می‌کنید به شما توصیه‌هایی بدهد.

همچنین درمان‌های سرطان مانند شیمی درمانی و رادیوتراپی می‌توانند بر باروری شما تاثیر بگذارند. داروهای معمول خود را بدون مشورت با پزشک قطع نکنید. برخی از داروهای تجویز شده که می‌توانند باروری یا عملکرد جنسی را کاهش دهند عبارتند از:

• استفاده طولانی مدت از مسکن‌های حاوی مواد افیونی
• داروهای درمان افسردگی و اضطراب
• شیمی درمانی و رادیوتراپی برای درمان سرطان

اجتناب از مصرف استروئیدها

مصرف استروئیدهای آنابولیک می‌تواند مانع از تولید اسپرم شود. آنها می‌توانند بیضه‌های شما را کوچک کنند و بر نعوظ و میل جنسی شما تاثیر بگذارند. ممکن است تا ۲ سال پس از قطع مصرف استروئیدهای آنابولیک طول بکشد تا اسپرم شما دوباره سالم شود.

اجتناب از مواد شیمیایی

برخی از مواد شیمیایی رایج، چه در محل کار و چه در زندگی روزمره، می‌توانند بر اسپرم شما تاثیر بگذارند. این مواد عبارتند از:

• آفت‌کش‌ها
• فلزات سنگین
• برخی مواد شیمیایی و پلاستیکی
• تشعشع

سعی کنید قرار گرفتن در معرض این موارد را محدود کنید و اگر برای بچه‌دار شدن تلاش می‌کنید، لباس‌های محافظ بپوشید. مواد شیمیایی مختل کننده غدد درون ریز (Endocrine disrupting chemicals) در اطراف ما وجود دارند. برخی از آنها در محصولات پلاستیکی یافت می‌شوند و می‌توانند به مواد غذایی شما نفوذ کنند یا از طریق پوست جذب شوند. یکی از شناخته‌شده‌ترین آنها BPA است که اغلب در پلاستیک‌های نرم یافت می‌شود. برخی از این مواد به عنوان نگهدارنده در غذاها و محصولات مراقبت شخصی استفاده می‌شوند.

این مواد شیمیایی با بدن شما سازگار نیستند و می‌توانند:

• منجر به تغییراتی در هورمون‌های شما شوند
• تعداد اسپرم شما را کاهش دهند
• به DNA در اسپرم شما آسیب برسانند
• احتمال سقط جنین را افزایش دهند

اجتناب کامل از این مواد غیرممکن است، اما کارهایی وجود دارد که می‌توانید برای کاهش قرار گرفتن در معرض آنها انجام دهید:

• پنجره‌ها را باز کنید تا هوای تازه وارد خانه شود.
• سعی کنید مواد شوینده، محصولات شوینده و پاک‌کننده های‌فرش یا مواد شیمیایی قوی مانند چسب، رنگ و لاک‌ها را با محصولاتی که حاوی عوامل غیر سمی هستند جایگزین کنید.
• از خوشبو‌کننده‌های هوا، مواد شیمیایی قوی، بوی پلاستیک و دود اجتناب کنید.
• از استفاده از آفت‌کش‌ها و علف‌کش‌ها در باغ خودداری کنید. سعی کنید از «مواد شیمیایی سبز» برای کاهش آفات و علف‌های هرز استفاده کنید.
• برچسب روی لوازم آرایشی را بخوانید و محصولاتی را انتخاب کنید که پارابن ندارند.
• سعی کنید از محصولات آرایشی با عطر زیاد استفاده نکنید.
• برخی از محصولاتی که به عنوان «بدون BPA» تبلیغ می‌شوند، اغلب با مواد شیمیایی مانند BPS جایگزین می‌شوند که می‌تواند به اندازه BPA مضر باشد.
• میوه‌ها و سبزیجات را بشویید تا مواد شیمیایی که ممکن است روی آنها پاشیده شده باشد پاک شوند.
• برچسب‌های مواد غذایی را بخوانید و از مصرف مواد افزودنی و نگهدارنده اجتناب کنید.
• کمتر غذاهای کنسرو شده و از پیش بسته‌بندی‌شده بخورید تا از مواد شیمیایی ناشی از بسته‌بندی پلاستیکی و پوشش پلاستیکی قوطی‌ها جلوگیری کنید.
• مقدار ماهی‌های چرب (سالمون، ماهی تن، ساردین) و گوشت‌های چربی که می‌خورید را محدود کنید.
• سعی کنید از بطری‌های پلاستیکی نرم استفاده نکنید؛ زیرا مواد شیمیایی می‌توانند وارد نوشیدنی‌های شما شوند.
• غذا را در یک کاسه چینی یا شیشه‌ای گرم کنید و روی آن را با یک دستمال حوله‌ای یا بشقاب بپوشانید.

کلام آخر

پیش از اقدام برای بارداری، برخی آزمایش‌ها برای آقایان ضروری هستند و این تست‌ها فقط مختص بانوان نیستند. در این مطلب مروری بر آزمایش های قبل بارداری برای آقایان و اقداماتی که باید انجام دهند داشتیم. اگر برای بارداری به مشکل خورده‌اید، حتما با یک پزشک متخصص مشورت کنید.

سوالات متداول