هر آنچه باید درباره تست حساسیت و نحوه انجام آن بدانید
آیا از چگونگی انجام تست حساسیت اطلاعاتی دارید و می‌دانید برای چه مواردی کاربرد دارد؟ انجام تست آلرژی سبب می‌شود تا شما اطلاعات کاملی درباره بدن خود و واکنش‌های آن به مواد و محرک‌های مختلف شوید. در مطلب پیش رو مجله مجموعه چکاپ سلامتی بیشتر به این مسئله می‌پردازیم.
بدن انسان در طول دوره‌های مختلف زندگی ممکن است مواد و محرک‌های مختلف واکنش نشان دهد. این مواد (آلرژنها) با تحریک قسمت‌های مختلف بدن موجب واکنش‌های خفیف و شدید در برخی از افراد می‌شوند. حتما تا کنون یا خودتان یا اطرافیانتان گاه با واکنش‌های پوستی یا تنفسی به دلیل حساسیت روبه‌رو شده‌اید. در این شرایط تفسیر آزمایش حساسیت می‌تواند برای شما کاربرد زیادی داشته باشد. این آزمایش‌ها یا به صورت پوستی یا از طریق بررسی خون انجام می‌شوند و حقایقی را درباره حساسیت‌های بدن به شما نشان می‌دهند. در نهایت با مراجعه به موقع به پزشک و البته رعایت موارد مختلف، آگاهانه‌تر درباره بدن خود اقدام کنید. در ادامه با معرفی کامل آزمایش حساسیت یا آلرژی همراه شما هستیم.
حساسیت یا آلرژی چیست؟
پیش از هر چیز بگذارید یک توضیح کلی درباره اینکه ماهیت آلرژی چیست و چگونه اتفاق می‌افتد، به شما بدهیم. همه ما می‌دانیم که بدن دارای سیستمی به نام سیستم ایمنی است. وظیفه این سیستم نگهداری و دفاع از بدن در مقابل عوامل خارجی همچون: میکروب‌ها، ویروس‌ها و باکتری‌ها است. اما گاهی سیستم دفاعی موادی که عمدتا زیانی برای بدن ندارد، مضر می‌داند و تصمیم می‌گیرد که تا با ترشح پادتن از بدن در مقابل آنها دفاع کند. این مواد میتوانند گرده گیاهان، گرد و غبار، مواد غذایی، کپک و… باشند که پادتن به آنها حمله‌ور شده و موجب به وجود آمدن الرژی یا حساسیت می‌شود.
موادی که حساسیت را در بدن ایجاد می‌کنند، آلرژنها هستند. اکثر افراد حداقل به یک ماده آلرژی دارند و برخی دیگر نیز مستعد آن هستند. آلرژی علائمی همچون: عطسه، تورم پوست، خارش پوست، کهیر، تنگی نفس، سرفه، آب ریزش بینی و چشمان اشک آلود دارد و عمدتا با موادی همچون آنتی هیستامین یا ضدحساسیت‌ها مهار می‌شود.
انواع حساسیت
پیش از شناسایی یا تفسیر جواب تست آلرژی باید درباره انواع آن بیشتر بدانید. همانطور که مشخص است، آلرژی فقط یک نوع نیست و وابسته به آلرژنها و البته واکنش فرد، اشکال مختلفی دارد. در ادامه یک به یک آلرژی‌ها را به شما معرفی می‌کنیم.
حساسیت های فصلی
آلرژی فصلی که با نام تب یونجه نیز مشهور است، نوعی حساسیت محسوب می‌شود که در یک فصل مخصوص (عموما بهار) اتفاق می‌افتد. حساسیت‌های فصلی در نتیجه تماس با آلرژن‌های مربوط به فصل هستند که بدن با مواجه آنها واکنش نشان می‌دهد. اگر می‌خواهید دقیق‌تر درباره این آلرژی بدانید باید از تست حساسیت کمک بگیرید. این حساسیت عموما علائمی مانند سرماخوردگی از جمله: عطسه، خارش چشم و آبریزش بینی دارد.
حساسیت های غذایی
همانطور که از نام این نوع حساسیت پیداست، بدن به ماده غذایی خاصی واکنش نشان می‌دهد. مهم نیست که از غذای مورد نظر چقدر مصرف می‌کنید، در هر حال آلرژی غذایی با علائمی مانند: خارش، کهیر، تورم، مشکلات گوارشی و… واکنش خود را به غذا نشان می‌دهد. این حساسیت مز خطرناک‌ترین آلرژی‌های دنیاست و به همین دلیل است که تفسیر آزمایش حساسیت برای افراد واجب می‌شود.
آلرژی به نیش حشرات
گاه بر روی بدن شما بدون دلیل خاصی کهیر یا دانه رویت می‌کند که منشا آن را نمی‌دانید. گاه حشرات ریز با نیش خود میتوانند سبب حساسیت شوند. این نوع آلرژی با علائمی مثل جوش یا کهیر قرمز و متورم قابل شناسایی است. حشراتی مانند: عنکبوت سمی، مورچه آتشین، زنبور معمولی و سرخ ممکن است باعث بروز حساسیت در افراد شود.
آلرژی های دارویی
گاه بدن داروی خاصی را به عنوان عامل غیرطبیعی شناخته و به آن حمله‌ور می‌شود. در این صورت آلرژی دارویی اتفاق می‌افتد و فرد درگیر آن خواهد شد. این آلرژی با داروهای غیرمعمول‌تر یا داروهای گیاهی اتفاق می‌افتد. علائمی مانند: تب، کهیر و بثورات پوستی از جمله نشانه‌های آلرژی‌های دارویی هستند.
بیماری درماتیت آتوپیک
درماتیت آتوپیک (Atopic dermatitis) از جمله بیماری‌هایی است که در هنگام آزمایش حساسیت یا آلرژی باید به وجود آن در تفسیر خود آگاه باشید. یکی از عوامل به وجود آمدن این بیماری آلرژنها هستند. علائم درماتیت آتوپیک ترک‌های خشک و خارش‌های مداوم، ترشحات زرد یا مایل به سفید و خشکی زیاد پوست است. همچنین استرس نیز می‌تواند باعث به وجود آمدن این بیماری شود.
آلرژی به حیوانات خانگی
یکی از شایع‌ترین آلرژی‌ها در دنیای امروز، حساسیت به حیوانات خانگی (Pet) است. علت این حساسیت پروتئین موجود در سلول‌های پوستی، ادرار یا بذاق حیوانات خانگی می‌تواند باشد. معمولا آلرژی به حیوانات خانگی با عواملی مثل عطسه و آبریزش بینی همراه است اما در موارد شدیدتر امکان ختم شدن حساسیت به مشکلات تنفسی و خس خس سینه خواهد بود. عمدتا حیواناتی که آلرژی در مواجه به آنها اتفاق می‌افتد، گربه‌ها و سگ‌ها هستند.
حساسیت به ماده لاتکس
از جمله حساسیت‌های رایج دنیا، حساسیت به لاتکس است. عمدتا بدن با مواجه با این ماده علائمی مانند قرمزی و التهاب پوست نشان می‌دهد. در نتیجه افراد مبتلا به حساسیت لاتکس نباید از محصولاتی که با این ماده ساخته شده‌اند مانند: دستکش و کاندوم استفاده کنند.
حساسیت به گرد و غبار
آلرژی به گرد و غبار یا کنه‌ی گرد و غبار یکی از حساسیت‌های شایعی است که در دنیا وجود دارد. فردی که چنین حساسیتی دارد، نسبت به گرد و غبار واکنش نشان می‌دهد. علت این آلرژی عمدتا وجود حشرات یا کنه‌های ریز در گرد و غبار هستند. از جمله علائم حساسیت به گرد و غبار قرمزی چشم، خارش چشم، چشمان اشک‌آلود، آبریزش و خارش بینی، گرفتگی بینی و عطسه هستند.
آنافیلاکسی
آنافیلاکسی (Anaphylaxis) یا بیش‌دفاعی یکی از انواع خطرناک آلرژی به شمار می‌آید که در انسان مشاهده شده است. علائم این بیماری خارش، تورم گلو، ضایعات جلدی و افت شدید فشار خون هستند. عامل این آلرژی نیز نیش حشرات، مواد غذایی و داروها هستند. عمدتا افرادی که به پنی‌سلین حساسیت شدید داشته باشند، دچار آنافیلاکسی می‌شوند.
آلرژی های پوستی
حساسیت پوستی یکی دیگر از مواردی است که در آزمایش آلرژی باید به آن دقت کنید. این حساسیت‌ها با مواجه با عواملی همچون: گرده گل، حیوانات خانگی، مواد شیمیایی، سم‌ها، آفت‌کش‌ها، باکتری‌ها، قارچ‌ها و نور خورشید اتفاق می‌افتد. علائم آلرژی پوستی خارش، قرمزی، تورم، خشکی، ترشح، پوست خشک و تر است.
آلرژی به کپک
هیچکس از کپک به عنوان غذا استفاده نمی‌کند اما کپک‌ها به دلیل اینکه در واقع نوعی قارچ هستند، در هوا و برخی از داروها وجود دارند. در بعضی از افراد مواجه با کپک حساسیت ایجاد می‌کند. علائم آلرژی به کپک عطسه، سرفه، بثورات پوستی، اسهال، معده درد و افت فشار است.
تست آلرژی یا حساسیت چیست؟
تست حساسیت به منظور شناخت حساسیت‌های شما به مواد مختلف توسط فردی آموزش دیده انجام می‌شود. این آزمایش یا می‌تواند به صورت آزمایش خون باشد و یا به شکل آزمایش پوستی یا رژیم حذفی صورت بگیرد. طبیعتا اگر جواب منفی باشد، شما به ماده مذکور حساسیتی ندارید. اما چنانچه جواب مثبت باشد، ممکن است واکنش شما خفیف یا شدید باشد. تمامی این احتمالات به تفسیر جواب تست آلرژی شما بستگی دارد.
انواع تست حساسیت یا آلرژی
حال که می‌دانیم تست آلرژی چیست، بهتر است که درباره انواع آن نیز بیشتر بدانید تا هنگام انجام این آزمایشات با اطلاعات کامل پیش بروید و نتایج درستی بگیرید.
تست از راه پوست
رایج‌ترین نحوه انجام تست حساسیت یا آلرژی، انجام از طریق پوست است. این آزمایش در بزرگسالان عموما روی ساعد و در نوزادان و کودکان پشت کمر انجام می‌شود. پزشک پس از معاینه مقداری از آلرژن‌های احتمالی را روی پوست بیمار قرار می‌دهد. بعد از ۱۵ دقیقه نتیجه مشخص خواهد شد. اگر صرفا واکنش التهاب باشد، به معنای خفیف بودن آلرژی است. چنانچه حساسیت به صورت کهیر یا خارش باشد، میزان آلرژی شدید خواهد بود.
آزمایش حساسیت پوستی تزریقی
این آزمایش آلرژی مخصوص آلرژی‌های مربوط به حیوانات یا پنی سلین است. در تست تزریق پوستی پزشک آلرژن انتخابی را روی پوست یا بازو تزریق می‌کند. مدت زمان این تست نیز ۱۵ دقیقه است. بعد از آن علائم در صورت مثبت بودن به صورت خفیف و شدید ظهور می‌کنند.
تست حساسیت پچ
این آزمایش حساسیت یا آلرژی برخلاف دو آزمایش پیشین مدت بیشتری طول می‌کشد. در آزمایش پچ (Patch)، پچ‌های حاوی آلرژن بر روی پشت بیمار چسبانده می‌شوند. سپس طی ۴۸ ساعت فرد نباید به حمام برود یا فعالیتی که منجر به تعرق شود، انجام دهد. بعد از پایان ۴۸ ساعت پچ‌ها به دست پزشک بررسی می‌شوند و تفسیر جواب تست آلرژی انجام خواهد شد.
آزمایش آلرژی IgE
آزمایش آلرژی خونی یا IgE) Immunoglobulin E) یکی از معروف‌ترین تست‌های حساسیت در دنیاست. در این آزمایش فرد را در معرض آلرژنها قرار می‌دهند و سپس از او نمونه‌گیری می‌شود. آزمایش وی میزان ایمونوگلوبولین خون را در مواجه با آلرژن نشان می‌دهد. در حقیقت با اندازه‌گیری آنتی بادی‌های آزاد شده توسط فرد بعد از قرار گرفتن در معرض حساسیت، میزان آلرژی وی مشخص خواهد شد. از انواع آلرژی‌هایی که توسط این تست حساسیت قابل اندازه‌گیری هستند باید به گرد و غبار، حیوانات خانگی، گرده‌های گل‌ها و درختان، گیاهان و کپک اشاره کنیم.
تست حساسیت از طریق بینی
سواب بینی نوعی آزمایش آلرژی است که رواج زیادی نیز دارد. این تست برای تشخیص آلرژی‌های فصلی و حساسیت به مواد شیمیایی انجام می‌شود. روش انجام این آزمایش این است که پس از قرار دادن فرد در معرض آلرژنها، توسط سواب نمونه‌هایی از مخاط گلو و بینی وی برداشته می‌شود. در نهایت با انجام غربالگری می‌توان به میزان حساسیت فرد پی برد.
رژیم حذف
رژیم حذف نیز یک آزمایش آلرژی است. در این روش که برای حساسیت‌های غذایی توصیه می‌شود، فرد با حذف برخی از مواد حساسیت‌زا رفته رفته متوجه می‌شود که به موادی حساسیت غذایی دارد. موادی همچون: شیر گاو، بادام زمینی، تخم مرغ و… که حساسیت‌زا هستند، عمدتا از سفره غذایی فرد حذف می‌شوند.
چگونه بدانیم که نیاز به تست آلرژی داریم؟
تشخیص اینکه به آزمایش حساسیت احتیاج دارید، کار چندان دشواری نیست. اگر شما مکررا علائمی مانند: عطسه مکرر، تنگی نفس، کهیر، خارش و تورم را احساس می‌کنید به طوری که تا مدتی طولانی همراه شما بماند، بهتر است با مراجعه به یک پزشک اقدام به انجام یک تست حساسیت کنید.
تست حساسیت در چه مواردی انجام می شود؟
هر فرد به صورت اختیاری می‌تواند این تست را انجام دهد، اما عمدتا بعد از مشاهده علائمی همچون: عطسه، آبریزش بینی، خارش چشم‌ها، کهیر، تنگی نفس و واکنش‌های پوستی به صورت مکرر، پزشک موظف می‌شود تا برای بیمار خود تست آلرژی انجام دهد.
هزینه آزمایش آلرژی چقدر است؟
هزینه آزمایش حساسیت یا آلرژی وابسته به جغرافیا و مرکزی است که در آن تست را انجام می‌دهید. به طور کلی هزینه تست‌های مربوط به پوست مبلغی حدود ۳۰۰ تا ۵۰۰ هزار تومان است. همچنین برای آزمایش‌های خونی باید مبلغی مابین ۸۰۰ هزار تا ۱.۵ میلیون تومان بپردازید.
نتیجه گیری
داشتن حساسیت اگرچه یک مسئله جدید و عجیب نیست، اما باید برای حفظ سلامتی خود به آن توجه ویژه‌ای داشته باشید. به همین دلیل است که دادن تست حساسیت امری کاملا منطقی به شمار می‌آید. شما با شناخت حساسیت‌های خود توسط متخصص و تفسیر جواب تست آلرژی به بدن خود آگاه‌تر می‌شوید و یاد می‌گیرید که چگونه برنامه غذایی درستی برای خود تنظیم یا در مکان‌های مختلف حضور پیدا کنید.
مرکز چکاپ سلامت با داشتن دستگاه‌هایی مجهز و به‌روز اقدام به آنالیز کامل کل بدن افراد می‌کند. این دستگاه‌ها میتوانند ریزترین و جزئی‌ترین مسائل بدن شما را بررسی کنند. این مرکز از دستگاه‌های آنالیز بدن BIT استفاده می‌کنند. روش‌های استفاده از دستگاه BIT غیرتهاجمی و بدون درد، بدون بیهوشی و اشعه مضر و با دقت بالا در تشخیص هستند. چنانچه قصد انجام آزمایش آلرژی بدون هیچ مشکل و در دقیق‌ترین حالت ممکن را دارید، می‌توانید به مرکز چکاپ سلامت مراجعه نمایید.
