تست LDH چیست و چه کاربردی دارد؟ تفسیر کامل و ساده این آزمایش

تست LDH در علم پزشکی کاربردهای زیادی دارد و ممکن است در شرایطی خاص، نیاز به انجام آن داشته باشید. اما نحوه انجام و تفسیر آزمایش LDH به چه صورت است؟ با پاسخ به این سوالات همراه ما در مجله مجموعه چکاپ سلامتی باشید.
لاکتات دهیدروژناز (Lactate dehydrogenase) یا LDH آنزیمیست که تقریبا در هر سلول زندهای یافت میشود. شرایطی که میتواند باعث افزایش LDH در خون شود ممکن است شامل بیماری کبد، کم خونی، حمله قلبی، شکستگی استخوان، ضربه عضلانی، سرطان و عفونتهایی مانند آنسفالیت، مننژیت، آنسفالیت و HIV باشد. تست LDH برای بررسی سطح این آنزیم انجام میشود تا پزشک با تفسیر آزمایش LDH بتواند به نتایجی در مورد وضعیت بدن شما برسد.
LDH چیست و چه عواملی باعث افزایش یا کاهش سطح LDH در بدن میشود؟
لاکتات دهیدروژناز (LDH) یک آنزیم مهم است که به تنفس سلولی کمک میکند، فرآیندی که از طریق آن بدن شما گلوکز (قند) را از غذایی که میخورید به انرژی برای سلولهای شما تبدیل میکند. آنزیمها پروتئینهایی هستند که به سرعت متابولیسم یا واکنشهای شیمیایی در بدن شما کمک میکنند. آنها برخی از مواد را میسازند و برخی دیگر را تجزیه میکنند.
با تشکیل سلولهای جدید در بافتها، بدن شما از شر سلولهای پیرتر یا مرده خلاص میشود. این روند طبیعی باعث میشود که بافتهای شما LDH را در جریان خون یا سایر مایعات بدن آزاد کنند. به همین دلیل، داشتن مقداری LDH در نمونه خون یا نمونه مایع همیشه طبیعی است.
تست LDH چیست؟
تست LDH معمولا سطح لاکتات دهیدروژناز (LDH) را در نمونه خون شما اندازهگیری میکند. در موارد خاص، سطح LDH در نمونههای دیگر مایعات بدن اندازهگیری میشود. این شامل آزمایش مایع از ستون فقرات (مایع مغزی نخاعی)، شکم (مایع صفاقی) و قفسه سینه (مایع جنب) میشود.
LDH یک آنزیم پروتئینی است که واکنشهای شیمیایی خاصی را در بدن شما سرعت میبخشد. این آنزیم به سلولهای شما در تولید انرژی کمک میکند و تقریبا در تمام بافتهای بدن شما یافت میشود. بیشترین مقدار LDH در ماهیچهها، کبد، کلیهها و گلبولهای قرمز خون شما یافت میشود.
اگر بیماری یا صدمهای به بافتهایی که دارای LDH هستند آسیب برساند، سلولهای آنها این آنزیم را در جریان خون یا سایر مایعات بدن آزاد میکنند. وجود مقداری LDH در خون و مایعات بدن طبیعی است، اما اگر سطح LDH شما بالا باشد، ممکن است نشانهای از برخی بیماریها یا آسیبها باشد. تست LDH به تنهایی نمیتواند نشان دهد که چه چیزی به بافتهای شما آسیب رسانده یا محل آسیب کجاست. بنابراین، آزمایش LDH معمولا با انواع دیگر آزمایشها انجام میشود تا مشکل تشخیص داده شود. نامهای دیگر آن عبارتند از تست LD، لاکتیک دهیدروژناز و لاکتیک اسید دهیدروژناز.
رزرو نوبت آنالیز کامل بدن در شعبه تهران
کاربرد آزمایش LDH
آزمایش LDH برای تشخیص چه بیماریهایی استفاده میشود؟ این تست عمدتا برای بررسی آسیب بافتی استفاده میشود. بسیاری از انواع شرایط حاد (ناگهانی) و مزمن (طولانی مدت) میتوانند به بافتها آسیب برسانند و باعث افزایش سطح LDH شوند. بنابراین کاربرد آزمایش LDH ممکن است برای موقعیتهای مختلف از آسیبهای استخوانی و عضلانی گرفته تا نظارت بر درمان سرطان باشد. تست LDH ممکن است برای موارد زیر استفاده شود:
- کمک به تشخیص یا نظارت بر بیماریهایی که بر مواردی چون خون از جمله کمخونی، کبد، ریهها، کلیهها، قلب از جمله حمله قلبی، پانکراس، مغز و نخاع مانند آنسفالیت و مننژیت باکتریایی تاثیر میگذارند
- کمک به نظارت بر شرایطی که ممکن است در طول زمان بدتر شوند، مانند دیستروفی عضلانی و HIV
- کمک به تشخیص برخی عفونتهای شدید
- دریابید که انواع خاصی از سرطان، از جمله مولتیپل میلوما، لنفوم، لوسمی، سرطان بیضه و ملانوم چقدر ممکن است جدی باشند
- بررسی این که آیا درمان برای انواع خاصی از سرطان موثر است یا خیر
از آنجایی که تست LDH برای بسیاری از شرایط استفاده میشود، بهتر است از پزشک خود بپرسید که چرا به این آزمایش نیاز دارید. به طور کلی، اگر آزمایشات دیگر یا علائم شما حاکی از آسیب بافتی یا بیماری باشند، این تست تجویز میشود و تفسیر آزمایش LDH نیاز است. از طرف دیگر، اگر بیماریای دارید که سطوح LDH را تحت تاثیر قرار میدهد، ممکن است به آزمایش LDH نیاز داشته باشید تا در مورد وضعیت خود بیشتر بدانید و بفهمید که آیا درمان شما کمککننده است یا خیر.
نحوه انجام تست LDH
یک متخصص مراقبتهای بهداشتی با استفاده از یک سوزن کوچک از رگ بازوی شما نمونه خون میگیرد. پس از وارد کردن سوزن، مقدار کمی خون در یک لوله آزمایش جمعآوری میشود. وقتی سوزن داخل یا خارج میشود ممکن است کمی احساس سوزش کنید. این پروسه معمولا کمتر از پنج دقیقه طول میکشد. اگر پزشک شما فکر میکند که شرایطی دارید که ممکن است بر سطح LDH در سایر مایعات بدن تاثیر بگذارد، ممکن است به گرفتن نمونه مایع نیز نیاز داشته باشید. پروسه گرفتن نمونه مایع ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- یک سوراخ کمری یا شیر نخاعی برای جمعآوری مایع مغزی نخاعی که در اطراف مغز و نخاع شما جریان دارد
- توراسنتز برای برداشتن مایع در قفسه سینه
- پاراسنتز یا شیر شکمی برای خارج کردن مایع از شکم
اگر به هر کدام از این نمونهها نیاز باشد، پزشک کل پروسه را برای شما توضیح خواهد داد. برای آزمایش خون LDH نیازی به آمادگی خاصی ندارید. اگر آزمایش شما از نمونههای مایع دیگر استفاده میکند، پزشک به شما میگوید که چطور برای پروسه انجام آن آماده شوید. انجام آزمایش خون خطر بسیار کمی دارد. ممکن است در نقطهای که سوزن گذاشته شده درد خفیف یا کبودی داشته باشید، اما بیشتر علائم به سرعت از بین میروند. اگر نوع دیگری از آزمایش را انجام میدهید، پزشک برای شما خطرات آن را توضیح میدهد.
اگر برای ملانوما که نوعی سرطان پوست است تست LDH میدهید، باید قبل از تست از موارد زیر خودداری کنید:
- الکل
- داروهای بیهوشی
- آسپرین
- کلوفیبریت
- فلوریدها
- میترامایسین
- داروهای مخدر
- پروکائین آمید
تفسیر آزمایش LDH
گزارشهای آزمایش خون، از جمله گزارشهای آزمایش خون LDH، معمولا اطلاعات زیر را ارائه میدهند:
- نام آزمایش خون یا آنچه در خون شما اندازهگیری شده است
- تعداد یا مقدار نتیجه آزمایش خون شما
- محدوده مقادیر نرمال برای آن تست
- اطلاعاتی که نشان میدهد نتیجه آزمایش شما طبیعی است یا غیر طبیعی یا بالا یا پایین
چگونه میتوان نتایج آزمایش LDH را تفسیر کرد؟ آزمایش LDH به دلایل زیادی مورد استفاده قرار میگیرد. تفسیر کامل آزمایش LDH شما بستگی به دلیل انجام آزمایش، علائم شما و نتایج سایر آزمایشاتی دارد که انجام دادهاید. بنابراین، حتما از پزشک خود بخواهید تا تفسیر آزمایش LDH را برایتان انجام دهد. اما در ادامه با تفسیر نتایج آزمایش LDH به طور ساده همراه شما خواهیم بود.
بیشتر بخوانید: بهترین روش های چکاپ بدن که باید بشناسید
LDH نرمال چقدر است؟ (LDH test normal range)
اما رنج نرمال LDH در بزرگسالان چقدر است؟ آزمایشگاهها ممکن است محدوده مرجع متفاوتی برای سطوح طبیعی LDH داشته باشند. هنگامی که نتایج آزمایش خون خود را دریافت میکنید، اطلاعاتی وجود دارد که نشان میدهد محدوده طبیعی LDH خون آن آزمایشگاه چقدر است. به طور کلی، محدوده طبیعی برای آزمایش خون LDH (لاکتات دهیدروژناز) عبارتند از:
- مردان: 135 تا ۲۲۵ واحد در لیتر
- زنان: 135 تا ۲۱۴ واحد در لیتر
کودکان معمولا سطوح طبیعی بالاتری از LDH نسبت به بزرگسالان دارند.
پایین بودن LDH در آزمایش خون
سطوح پایینتر از حد طبیعی LDH رایج نیست و معمولا به عنوان یک مشکل سلامتی در نظر گرفته نمیشود. مصرف مقادیر زیاد ویتامین C یا ویتامین E ممکن است باعث کاهش سطح آن شود. سطوح پایین LDH همچنین ممکن است ناشی از یک اختلال ژنتیکی نادر به نام کمبود لاکتات دهیدروژناز باشد.
بالا بودن LDH در آزمایش خون
سطوح LDH که بالاتر از حد طبیعی است معمولا به این معنی است که شما نوعی آسیب بافتی دارید. این آسیب معمولا ناشی از بیماری، عفونت یا جراحت است. پزشک شما ممکن است آزمایشهای بیشتری را برای تشخیص بیماری شما تجویز کند.
اما سطح LDH بالا همیشه به این معنی نیست که شما یک بیماری پزشکی دارید که نیاز به درمان دارد. سطوح بالا میتواند ناشی از ورزش شدید و برخی داروها از جمله آسپرین باشد. همچنین اگر هنگام جمعآوری و آزمایش نمونه شما، تعداد زیادی گلبول قرمز شکسته شود، ممکن است سطح LDH بالا باشد.
همچنین پزشک شما ممکن است دستور نوع خاصی از آزمایش LDH را بدهد که میتواند به شما کمک کند تا بفهمید LDH از کجا آمده است. این آزمایش خاصتر، آزمایش ایزوآنزیم LDH نامیده میشود. آزمایش ایزوآنزیم LDH سطوح پنج شکل مختلف LDH را اندازهگیری میکند. این اطلاعات به پزشک شما کمک میکند تا در مورد نوع بافت آسیبدیده، جایی که ممکن است در بدن باشد و میزان آسیب جدی، مطلع شود.
به طور کلی، شرایطی که باعث افزایش سطح LDH میشوند عبارتند از:
- کمخونی
- بیماری کلیوی
- بیماری ریوی
- بیماری کبد
- آسیب عضلانی
- دیستروفی عضلانی
- شکستگی استخوان
- حمله قلبی
- پانکراتیت
- برخی از عفونتها از جمله مننژیت، آنسفالیت، مونونوکلئوز (مونو) و HIV
- انواع خاصی از سرطان از جمله ملانوم متاستاتیک، مولتیپل میلوما، لنفوم، سرطان بیضه و لوسمی
همچنین سطح LDH بالاتر از حد طبیعی ممکن است به این معنی باشد که پروسه درمان سرطان کارساز نبوده است.
کلام آخر
در این مطلب همه چیز را در مورد تست LDH توضیح دادیم؛ از نحوه انجام و تفسیر آزمایش LDH گرفته تا موارد استفاده و کاربرد آزمایش LDH. برای تفسیر کامل آزمایش LDH حتما به یک پزشک متخصص مراجعه کنید یا از مشاوران ما در مجموعه چکاپ سلامتی کمک بگیرید.
سوالات متداول
آزمایش LDH چیست و چه کاربردهایی دارد؟
تست LDH برای بررسی سطح LDH یا لاکتات دهیدروژناز در بدن انجام میشود و برای تشخیص یا نظارت بر بیماریهایی که بر مواردی چون خون از جمله کمخونی، کبد، ریهها، کلیهها، قلب از جمله حمله قلبی، پانکراس، مغز و نخاع تاثیر میگذارند، به کار میرود.
چگونه میتوان نتیجه آزمایش LDH را تفسیر کرد؟
برای تفسیر کامل آزمایش LDH حتما باید از یک پزشک کمک بگیرید. اما رنج نرمال LDH در مردان ۱۳۵ تا ۲۲۵ و در زنان ۱۳۵ تا ۲۱۴ واحد در لیتر است.
چه عواملی باعث بالا رفتن سطح LDH در بدن میشود؟
شرایطی چون کمخونی، بیماری کلیوی، بیماری ریوی، بیماری کبد، آسیب عضلانی، دیستروفی عضلانی، شکستگی استخوان، حمله قلبی، پانکراتیت، برخی از عفونتها از جمله مننژیت، آنسفالیت، مونونوکلئوز (مونو) و HIV میتوانند موجب بالا رفتن سطح LDH در بدن شوند.