چکاپ کامل پزشکی که به آن معاینه سالانه یا ارزیابی دوره‌ای هم می‌گویند، ارزیابی جامعی از وضعیت کلی سلامتی شماست. هدف اصلی از انجام و تعیین زمان مناسب برای چکاپ کامل، پیشگیری از بیماری‌ها و احیاناً شناسایی زودهنگام مشکلات است.
فرقی نمی‌کند در کدام بازه سنی قرار داشته باشید. با انجام چک آپ منظم و سروقت، می‌توانید از بسیاری مشکلات مصون بمانید و درمان اختلالات مختلف را حتی قبل از آن‌که علائمشان ظاهر شود، شروع کنید. در معاینه کامل، لایف استایل فردی هم مورد تحلیل قرار می‌گیرد تا فاکتورهای مخاطره آمیزی شناسایی شوند.
جالب است بدانید با اینکه بیش از ۸۵ درصد افراد معتقدند به چکاپ سالانه نیاز دارند، اما در واقع تنها نزدیک به ۴۴ درصد مردم بهترین زمان برای آزمایش چکاپ کامل را می‌دانند و نسبت به این کار اقدام می‌کنند.
اگر برای سلامتی خود و عزیزان ارزش لازم را قائلید و در فکر انجام چکاپ کامل هستید، این راهنما را از دست ندهید. در ادامه مزایای معاینه منظم، بهترین زمان برای آزمایش چکاپ کامل، نحوه آمادگی و هرچیز دیگری که باید درباره این مقوله بدانید را بررسی می‌کنیم.
زمان مناسب برای چکاپ کامل چطور تعیین می‌شود؟
در پاسخ به این سؤال، یک جواب قطعی وجود ندارد که به همه بدهیم. فاکتورهای گوناگونی مثل سن، جنسیت، سابقه خانوادگی و شرایط فردی در تعیین زمان چکاپ دخیلند. به همین دلیل، اولین قدم برای اطلاع از وضعیت سلامت‌تان این است که به پزشک مراجعه نمایید تا نسخه چکاپ کامل برای شما بنویسد.
با این وجود، یک قانون سرانگشتی برای تعیین بهترین زمان برای آزمایش چکاپ کامل وجود دارد که می‌توانیم آن را به شکل زیر و با توجه به شرایط سنی برای چکاپ کامل بیان کنیم.
- ۱۹ تا ۲۱ سال: هر ۲ تا ۳ سال یک‌بار؛
- ۲۲ تا ۶۴ سال: هر ۱ تا ۳ سال یک‌بار؛
- بالای ۶۵ سال: سالی یک‌بار.
البته این بازه‌ها وحی منزل نیستند و ممکن است پس از چکاپ اولیه، پزشک بازه‌های زمانی متفاوتی را برای پیگیری‌های بعدی توصیه کند. پیشنهاد می‌کنیم در اولین فرصت، یا به نزدیکترین مرکز درمانی مراجعه نمایید و یا با کارشناسان ما برای تعیین بهترین تایم چکاپ تماس بگیرید.
مزایای چکاپ مرتب چیست؟
انجام به‌موقع چکاپ‌های پزشکی، یکی از پایه‌های مدیریت فعال سلامت است و مزایای متعددی دارد. برخی مزایای رعایت زمان مناسب برای چکاپ کامل عبارتند از:
- شناسایی زودهنگام بیماری‌ها: بسیاری از بیماری‌های جدی مثل سرطان، بیماری‌های قلبی، دیابت و فشار خون بالا در مراحل اولیه علامت خاصی ندارند. با چکاپ منظم از طریق آزمایش و غربالگری، مشکلات در مراحل ابتدایی شناسایی می‌شوند و زمانی که درمان بسیار ساده‌تر و مؤثرتر است، می‌شود اقدام لازم را انجام داد.
- پیشگیری بهتر از درمان: چکاپ فقط برای یافتن بیماری‌های فعلی نیست، نقش پیشگیرانه هم دارد. پزشک می‌تواند با تفسیر نتیجه آزمایش، فاکتورهایی مثل کلسترول بالا یا مراحل اولیه دیابت را شناسایی نماید و با توصیه‌های تغذیه‌ای، واکسیناسیون یا مداخلات دیگر، از بروز یا پیشرفت بیماری‌ها جلوگیری کند.
- صرفه‌جویی در هزینه‌های بلندمدت: اگرچه چکاپ هزینه دارد، اما این هزینه در مقایسه با مخارج درمان بیماری‌های پیشرفته یا مدیریت طولانی‌مدت عوارض مزمن بسیار کمتر است. تشخیص زودهنگام و اقدامات پیشگیرانه شما را از بستری‌های پرهزینه، درمان‌های پیچیده و دارو خوردن مداوم مصون نگه می‌دارند.
- پایش بیماری‌های مزمن: اگر از قبل به بیماری مزمنی مثل دیابت یا فشار خون بالا مبتلا هستید، چکاپ منظم برای کنترل موثر بیماری ضروری است. پزشک می‌تواند روند پیشرفت بیماری را پیگیری و برنامه درمانی را به‌روز کند و از بروز عوارض جلوگیری نماید تا به کیفیت زندگی و روند درمان شما لطمه وارد نشود.
- به‌روز بودن واکسیناسیون‌ها: چکاپ‌ها فرصت خوبی برای بررسی وضعیت واکسیناسیون هستند تا در برابر بیماری‌های عفونی قابل پیشگیری، ایمن بمانید.
آزمایش چکاپ کامل چگونه انجام می شود؟
آزمایش چکاپ کامل معمولاً به‌صورت یک بسته جامع از آزمایش‌های خون، ادرار و گاهی تصویربرداری (مثل سونوگرافی یا نوار قلب) انجام می‌شود. برای این چکاپ، معمولاً باید صبح و ناشتا به آزمایشگاه مراجعه کنید. ابتدای کار از شما نمونه خون گرفته می‌شود و اگر لازم باشد، بایستی آزمایش نمونه ادرار و مدفوع نیز انجام بدهید. در برخی موارد، بسته چکاپ شامل معاینات فیزیکی یا تست‌های خاص مانند بینایی، شنوایی یا سنجش تراکم استخوان هم هست.
مواردی که در ادامه نام می‌بریم، رایج‌ترین تست‌هایی هستند که در یک پکیج چکاپ کامل برای شما ارائه می‌شوند.
آزمایش شمارش کامل سلول‌های خونی (CBC)
این آزمایش پایه‌ترین و یکی از پرکاربردترین تست‌های خونی است. با بررسی تعداد گلبول‌های قرمز، سفید و پلاکت‌ها، می‌توان به علل خستگی، ضعف سیستم ایمنی یا احتمال عفونت پی برد. مثلاً کم‌خونی یا وجود التهاب در بدن به‌راحتی با همین تست تشخیص داده می‌شود. حتی گاهی اوقات مشکلات تیروئیدی یا کلیوی هم از طریق CBC قابل‌حدس هستند.
آزمایش پنل متابولیک کامل (CMP)
پنل متابولیک کامل، یک آزمایش خون جامع است که اطلاعات دقیقی درباره وضعیت سلامت عمومی بدن به پزشک می‌دهد. این پنل، عملکرد کلیه‌ها و کبد را ارزیابی و میزان قند خون را بررسی می‌کند و سطح الکترولیت‌ها (مانند سدیم، پتاسیم، کلرید و بی‌کربنات) و پروتئین‌های خون را مشخص مینماید.
آزمایش قند خون ناشتا (FBS)
اگر مدتی است احساس تشنگی زیاد، تکرر ادرار یا خستگی می‌کنید، احتمالاً پزشک در زمان مناسب چکاپ کامل این مورد را بگنجاند. FBS سطح گلوکز خون را بعد از ۸ ساعت ناشتایی اندازه‌گیری می‌کند و یکی از اصلی‌ترین روش‌ها برای بررسی احتمال دیابت است. این تست ساده، می‌تواند از بروز بسیاری از عوارض جدی در آینده جلوگیری کند.
آزمایش چربی خون (پروفایل لیپیدی)
این آزمایش دقیق‌ترین راه برای بررسی خطر بیماری‌های قلبی و سکته است. با اندازه‌گیری کلسترول خوب (HDL)، بد (LDL)، تری‌گلیسرید و کل کلسترول، می‌توان وضعیت سلامت قلب و عروق را سنجید. بالا بودن چربی خون اغلب علامتی ندارد اما عواقبش می‌تواند جدی باشد؛ پس انجام چکاپ منظم به خصوص بعد از ۳۰ سالگی بسیار مهم است.
آزمایش عملکرد کبد (LFT)
اگر دچار خستگی مزمن، حالت تهوع یا زردی پوست و چشم هستید، احتمال دارد کبدتان به درستی کار نکند. این آزمایش با بررسی آنزیم‌ها و مواد شیمیایی خون مشخص می‌کند که کبد در چه وضعیتی است. بیماری‌هایی مثل هپاتیت، کبد چرب یا آسیب‌های دارویی با این تست قابل شناسایی هستند.
آزمایش عملکرد کلیه (BUN و کراتینین)
کلیه‌ها مسئول تصفیه مواد زائد خون هستند. اگر عملکردشان مختل شود، مواد سمی در بدن تجمع پیدا می‌کنند. این تست‌ها میزان اوره (BUN) و کراتینین را می‌سنجند و برای پایش سلامت کلیه‌ها در افراد دیابتی یا دارای فشار خون بالا حیاتی هستند.
آزمایش تیروئید (TSH، T3، T4)
تغییر ناگهانی در وزن، خواب‌آلودگی، تپش قلب یا ریزش موها می‌تواند نشانه اختلال در غده تیروئید باشد. با اندازه‌گیری هورمون‌های تیروئیدی، پزشک می‌تواند کم‌کاری یا پرکاری تیروئید را تشخیص دهد. آزمایش TSH معمولاً اولین گام برای بررسی دقیق‌تر عملکرد این غده است.
آزمایش ویتامین D
احساس خستگی بی‌دلیل یا درد عضلانی مداوم دارید؟ یکی از دلایل شایع این وضعیت، کمبود ویتامین D است. این ویتامین برای جذب کلسیم و سلامت استخوان‌ها ضروری است. اگر زیاد در خانه هستید یا پوست تیره دارید، این آزمایش برایتان ضروری است.
آزمایش ویتامین B12
کمبود این ویتامین می‌تواند باعث ضعف، خواب‌آلودگی، مشکلات حافظه و گزگز دست‌وپا شود. افراد مسن، گیاه‌خواران یا کسانی که مشکلات گوارشی دارند، بیشتر در معرض کمبود هستند. این تست کمک می‌کند علت خستگی مزمن یا مشکلات عصبی را سریع‌تر پیدا کنید.
آزمایش آهن و فریتین
خستگی مداوم و رنگ‌پریدگی پوست می‌تواند نشانه کمبود آهن باشد. آزمایش آهن و فریتین به شما می‌گوید آیا ذخایر آهن بدن کافی است یا نه. این آزمایش به‌خصوص برای زنان، نوجوانان و گیاه‌خواران بسیار مهم است.
آزمایش اسید اوریک
اگر در مفاصل (به‌ویژه شست پا) احساس درد و التهاب دارید، ممکن است دچار نقرس شده باشید. این بیماری در اثر افزایش سطح اسید اوریک در خون ایجاد می‌شود. همچنین، اسید اوریک بالا می‌تواند باعث تشکیل سنگ کلیه شود.
آزمایش ادرار
آزمایش ادرار در چکاپ کامل یک تست ساده اما بسیار پرکاربرد است که وضعیت کلی بدن، کلیه‌ها، قند خون و عفونت‌ها را بررسی می‌کند. این تست می‌تواند علائم مخفی مثل عفونت ادراری یا نشت پروتئین از کلیه را آشکار کند.
آزمایش CRP (پروتئین واکنش‌دهنده C)
اگر در بدن شما التهاب و عفونت وجود داشته باشد، CRP بالا می‌رود. این آزمایش برای بررسی عفونت‌های مزمن، بیماری‌های خودایمنی یا حتی ارزیابی خطر بیماری قلبی کاربرد دارد. بالا بودن آن معمولاً زنگ خطری برای وجود التهاب پنهان در بدن است.
آزمایش هموگلوبین A1c
برخلاف FBS که فقط یک لحظه را نشان می‌دهد، تست A1c تصویری از میانگین قند خون در ۳ ماه گذشته ارائه می‌دهد. این آزمایش برای تشخیص دقیق‌تر دیابت نوع ۲ و بررسی روند کنترل آن بسیار مؤثر است.
آزمایش آنتی‌بادی‌های هپاتیت B و C
هپاتیت B و C از شایع‌ترین عفونت‌های ویروسی مزمن هستند که میتوانند بدون علامت تا سال‌ها در بدن باقی بمانند. با شناسایی زودهنگام این ویروس‌ها می‌توان از بروز مشکلات جدی کبدی مثل سیروز جلوگیری کرد.
آزمایش HIV
اگر احتمال مواجهه با ویروس HIV را داشته‌اید، انجام این آزمایش ضروری است. تشخیص به‌موقع این ویروس باعث می‌شود با درمان‌های جدید، بیماری کنترل شده و انتقال آن کاهش یابد.
علاوه بر فاکتورهایی که در آزمایش خون برای چکاپ کامل بررسی و آنالیز می‌شوند، به صلاحدید پزشک ممکن است آزمایش‌های دیگری هم برای شما تجویز گردند. رایج‌ترین این موارد شامل تست‌های زیر می‌شوند.
تست پاپ‌اسمیر
آزمایش پاپ‌اسمیر یکی از مهم‌ترین روش‌های غربالگری سرطان دهانه رحم است. در این روش، سلول‌هایی از ناحیه دهانه رحم برداشت شده و از نظر تغییرات پیش‌سرطانی یا سرطانی بررسی می‌شوند. انجام منظم این آزمایش، به‌ویژه برای زنان دارای فعالیت جنسی و از سنین ۲۱ تا ۶۵ سال، می‌تواند نقش مهمی در تشخیص زودهنگام و پیشگیری از پیشرفت سرطان دهانه رحم ایفا کند. اگر زمان مناسب برای چکاپ کامل رعایت شود، این تست می‌تواند قبل از ظهور علائم ظاهری، تغییرات سلولی مشکوک را شناسایی کند.
ماموگرافی
ماموگرافی نوعی تصویربرداری پزشکی با استفاده از اشعه ایکس است که به منظور بررسی بافت پستان و تشخیص زودهنگام سرطان پستان انجام می‌شود. این روش قادر است توده‌ها، رسوبات کلسیم مشکوک و سایر تغییرات پاتولوژیک را پیش از آن‌که علائم بالینی ایجاد شوند، شناسایی نماید. انجام ماموگرافی به‌صورت منظم، خصوصا برای زنان بالای ۵۰ سال یا افرادی با سابقه خانوادگی سرطان پستان توصیه می‌شود.
آزمایش PSA
PSA پروتئینی است که توسط غده پروستات ترشح می‌شود. آزمایش PSA با اندازه‌گیری سطح این پروتئین در خون می‌تواند در تشخیص زودهنگام سرطان پروستات مؤثر باشد. البته سطوح بالای PSA همیشه به معنای وجود سرطان نیست و ممکن است ناشی از التهاب یا بزرگ‌شدگی خوش‌خیم پروستات نیز باشد. به همین دلیل، تفسیر نتایج این آزمایش باید با مشورت پزشک و در کنار سایر یافته‌های بالینی صورت گیرد.
کولونوسکوپی
کولونوسکوپی روشی است برای بررسی مستقیم سطح داخلی روده بزرگ و راست‌روده به کمک یک لوله باریک و انعطاف‌پذیر مجهز به دوربین. این آزمایش برای شناسایی پولیپ‌ها، زخم‌ها، توده‌های مشکوک و تشخیص زودهنگام سرطان کولورکتال به کار می‌رود. انجام این تست به‌طور معمول از سن ۵۰ سالگی توصیه می‌شود، اما در افراد دارای سابقه خانوادگی سرطان روده، ممکن است زودتر لازم باشد.
تست سنجش تراکم استخوان (DEXA)
تراکم‌سنجی استخوان با روش DEXA، دقیق‌ترین روش برای ارزیابی وضعیت استخوان‌ها و تشخیص پوکی استخوان است. این تست با استفاده از پرتوهای کم‌دوز، میزان کلسیم و مواد معدنی در استخوان‌ها را اندازه‌گیری می‌کند. زنان بالای ۶۵ سال، مردان بالای ۷۰ سال و افرادی با عوامل خطر مانند سابقه شکستگی، مصرف طولانی‌مدت داروهای کورتونی یا بیماری‌های مزمن، باید این تست را انجام دهند تا از بروز شکستگی‌های ناگهانی پیشگیری شود.
غربالگری سرطان ریه (اسکن CT با دوز پایین)
این روش تصویربرداری با دوز پایین از اشعه ایکس برای شناسایی ضایعات کوچک در ریه طراحی شده که ممکن است نشانه‌های اولیه سرطان ریه باشند. غربالگری سرطان ریه به‌ویژه برای افراد بالای ۵۰ سال که سابقه سیگار کشیدن سنگین دارند یا در خانواده فرد مبتلا به سرطان ریه وجود داشته، توصیه می‌شود.
نوار قلب (ECG/EKG)
الکتروکاردیوگرام یا نوار قلب، روشی ساده و بدون درد برای بررسی فعالیت الکتریکی قلب است. این آزمایش می‌تواند بی‌نظمی‌های ضربان قلب (آریتمی)، آسیب‌های ناشی از سکته قلبی یا نشانه‌هایی از فشار بیش‌ازحد به عضله قلب را آشکار سازد. انجام ECG در چکاپ‌های دوره‌ای، به‌ویژه در افراد بالای ۴۰ سال یا مبتلا به بیماری‌های قلبی، فشار خون بالا یا دیابت، می‌تواند در پیشگیری از حوادث قلبی مؤثر باشد.
چکاپ‌های مخصوص آقایان و بانوان
در کنار آزمایش‌های عمومی که برای همه توصیه می‌شود، تعدادی از چکاپ‌ها اختصاصی برای زنان یا مردان انجام می‌شوند. با توجه به تفاوت‌های فیزیولوژیکی، خطر ابتلا به برخی بیماری‌ها در هر جنس متفاوت است.
چکاپ‌های مخصوص زنان
- پاپ اسمیر (Pap Smear): برای تشخیص زودهنگام سرطان دهانه رحم انجام می‌گیرد. معمولاً از سن ۲۱ سالگی به بعد و هر ۳ سال یک‌بار توصیه می‌شود.
- ماموگرافی: عکس‌برداری از سینه برای شناسایی زودهنگام سرطان پستان که از سن ۴۰ تا ۵۰ سالگی به بعد به‌صورت منظم پیشنهاد می‌شود.
- بررسی هورمون‌های زنانه: شامل استروژن، پروژسترون، FSH، LH که در بررسی مسائل قاعدگی، یائسگی یا ناباروری کاربرد دارد.
- تست سلامت استخوان (تراکم استخوان): برای تشخیص پوکی استخوان، به‌ویژه پس از یائسگی یا در زنان بالای ۶۵ سال.
- آزمایش STI (بیماری‌های مقاربتی): برای بررسی بیماری‌هایی مانند HPV، کلامیدیا، سوزاک و HIV.
چکاپ‌های مخصوص مردان
- تست PSA (آنتی‌ژن اختصاصی پروستات): آزمایشی برای بررسی احتمال سرطان یا بزرگ‌شدگی خوش‌خیم پروستات که معمولاً از سن ۵۰ سالگی به بعد توصیه می‌شود. در صورت نیاز معاینه دیجیتال رکتال (DRE) هم انجام می‌گیرد.
- غربالگری آنوریسم آئورت شکمی (AAA): مخصوص مردان ۶۵ تا ۷۵ سال با سابقه مصرف سیگار.
- بررسی سطح تستوسترون: به‌ویژه در موارد کاهش میل جنسی، خستگی مزمن یا مشکلات باروری.
- سونوگرافی بیضه‌ها (در صورت نیاز): برای بررسی کیست، تورم یا احتمال توده مشکوک.
- آزمایش STI (بیماری‌های مقاربتی): مشابه زنان، برای تشخیص بیماری‌هایی مانند HIV، سفلیس، سوزاک و کلامیدیا.
چطور برای چکاپ آماده شویم؟
برای کمک به ارزیابی بهتر وضعیت سلامت، توصیه می‌کنیم زمان مناسب چکاپ کامل که فرا رسید، پیش از مراجعه برای بررسی نتیجه آزمایش حتماً اطلاعات دقیق و منظم از سوابق پزشکی‌تان را آماده کنید. این اطلاعات شامل بیماری‌های مزمن یا مهم گذشته مانند دیابت، آسم، فشار خون بالا، جراحی‌ها و بستری‌های قبلی (به‌همراه تاریخ و علت)، سابقه خانوادگی بیماری‌ها در بستگان درجه‌یک (مانند بیماری‌های قلبی، سرطان یا دیابت)، حساسیت‌های دارویی، غذایی یا محیطی و واکنش‌های مربوطه و فهرست واکسن‌هایی که تاکنون دریافت کرده‌اید، می‌شود.
تمام داروهایی که در حال حاضر مصرف می‌کنید باید دقیق یادداشت شوند. از داروهای تجویزی و بدون نسخه گرفته تا مکمل‌های ویتامینی، گیاهان دارویی و حتی دخانیات و مواد تفننی. ذکر دوز مصرفی و تعداد دفعات در روز اهمیت زیادی دارد. توصیه می‌کنیم جعبه داروها یا عکس برچسب را همراه داشته باشید تا در صورت نیاز، پزشک بتواند اطلاعات دقیق‌تری دریافت کند.
اگر پیش از انجام آزمایش چکاپ با مشکلاتی روبرو بوده‌اید و از اختلال خاصی شکایت داشته‌اید، حتماً آن را به اطلاع پزشک برسانید.
مدت زمان ناشتایی پیش از چکاپ کامل
مدت ناشتایی لازم قبل از انجام چکاپ کامل به نوع آزمایش‌هایی بستگی دارد که قرار است انجام شوند. مدت ناشتایی لازم برای برخی از متداول‌ترین آزمایش‌های خون در حدود زیر است.
- آزمایش قند خون (FBS): هشت ساعت
- آزمایش چربی خون (پروفایل لیپیدی): ۹ تا ۱۲ ساعت
- آزمایش چکاپ کبد: ۸ تا ۱۰ ساعت
- کلیه (BUN، کراتینین): حدود ۸ ساعت
- هورمون‌ها (تیروئید، کورتیزول و…): 6 تا ۱۰ ساعت (بسته به نوع هورمون)
- CBC (شمارش سلول‌های خونی): ناشتایی لازم نیست
در زمان مناسب آزمایش چکاپ کامل، اگر قصد دارید به صورت کامل همه تست‌ها را انجام بدهید، توصیه می‌کنیم بین ۱۰ تا ۱۲ ساعت قبل ناشتا باشید؛ مگر اینکه پزشک دستور دیگری داده باشد. در این بازه زمانی تنها مجاز به مصرف آب ساده هستید.
علائم هشدار نیاز به چکاپ
گاهی حتی ساده‌ترین مشکلات میتوانند نشانه‌ای از یک بیماری زمینه‌ای جدی باشند. در ادامه فهرستی از علائمی که نیاز به چکاپ فوری را نشان می‌دهند را آورده‌ایم که باید نسبت به آنها هوشیار باشید.
۱. سردرد، تب و سرفه‌های مکرر
بسیاری از افراد با سردردهای میگرنی یا معمولی روبرو هستند. در بیشتر موارد، سردرد مسئله‌ای نگران‌کننده نیست و با مصرف مسکن برطرف می‌شود. سرفه و تب هم به علل مختلف و به خصوص در ابتدای فصول سرد اتفاق می‌افتند. مسئله وقتی مهم می‌شود که علائم به صورت مکرر تکرار شوند؛ در این حالت نباید آنها را نادیده بگیرید چون امکان دارد نشانه مشکل جدی‌تری باشند.
۲. تغییر ناگهانی وزن
تغییر در رژیم غذایی و فعالیت‌های ورزشی می‌تواند باعث کاهش یا افزایش وزن هدفمند شود. اما اگر بدون دلیل مشخص، وزنتان ناگهانی بالا یا پایین رفت باید به فکر چکاپ کامل باشید.
۳. تغییر در حرکات روده
حرکات منظم و طبیعی روده نشانه سلامت سیستم گوارشی است. اما در صورت بروز مشکلات مکرر مانند اسهال، نفخ، یبوست یا اختلالات گوارشی، بهتر است بدون معطلی یک چکاپ جامع انجام بدهید.
۴. تغییر در اشتها
از دست دادن اشتها در زمان بیماری یا سایر اختلالات چیز عجیبی نیست، اما اگر بدون هیچ دلیل مشخصی افزایش یا کاهش محسوسی در اشتهایتان تجربه کردید، احتمال یک مشکل را بدهید. تغییرات مداوم در اشتها اغلب با مسائل جدی مرتبط‌اند، بنابراین معاینه کامل ضروری است.
۵. بی‌حالی و خستگی
بی‌حالی مداوم و کاهش سطح انرژی ممکن است به بیماری‌هایی مانند مشکلات قلبی، دیابت، اختلالات خودایمنی یا کمبودهای تغذیه‌ای مربوط باشند. اگر احساس خستگی یا بی‌انرژی بودن مداوم دارید، حتماً باید چکاپ انجام دهید.
۶. درد و خشکی مفاصل
درد یا خشکی مکرر در مفاصل ممکن است ناشی از آسیب‌دیدگی، عفونت، اختلالات بافتی، مشکلات تیروئید یا بیماری‌های التهابی مانند آرتریت باشد. این مشکلات در صورت درمان نشدن، میتوانند به عوارض طولانی‌مدت منجر شوند.
۷. تغییر در الگوی خواب
داشتن خواب کافی برای حفظ سلامت بدن ضروری است. اگر نمی‌توانید خوب بخوابید یا بیش از حد می‌خوابید، ممکن است یک مشکل زمینه‌ای باعث این حالت باشد. برای یافتن علت اصلی، انجام چکاپ کامل در اسرع وقت اهمیت دارد.
جمع‌بندی
مراقبت از سلامتی و انجام اقدام‌های لازم برای حفظ وضعیت پایدار، مسئولیتی‌ست که شما در قبال خود دارید. با دانستن زمان مناسب برای چکاپ کامل و انجام منظم این کار، می‌توانید وضعیت سلامت عمومی خود را تحت کنترل داشته باشید.
همانطور که خاطرنشان کردیم، بهترین زمان برای آزمایش چکاپ کامل بسته به شرایط فیزیکی و سبک زندگی شما متفاوت است. از بابت تعیین زمان مناسب بین علما اختلاف وجود دارد، اما به طور کلی پیشنهاد می‌کنیم اگر بالای ۵۰ سال دارید، سالانه یک چکاپ کامل انجام دهید. این فاصله زمانی برای عزیزانی که زیر ۵۰ سال سن دارند، بین ۲ الی ۳ سال است. البته اگر به بیماری زمینه‌ای یا مزمنی دچار هستید، قاعدتاً در قید و بند سن نخواهید بود و بایستی به دفعات بیشتری چکاپ انجام بدهید.
اگر برای تعیین زمان مناسب چکاپ کامل نیاز به مشاوره تخصصی دارید یا می‌خواهید بدانید که چه آزمایش‌هایی برای شما ضروری هستند، می‌توانید با ما در تماس باشید. کارشناسان متخصص در واحد پشتیبانی، شما را در تصمیم گیری هدفمند در جهت حفظ سلامتی یاری خواهند کرد.
سؤالات متداول
برای چکاپ کامل چه کنیم؟
به یک مرکز یا آزمایشگاه معتبر مراجعه کنید و بسته چکاپ کامل انجام دهید. معمولاً شامل آزمایش خون، ادرار و گاهی تصویربرداری است.
برای چکاپ کامل چند ساعت قبل باید ناشتا بود؟
حداقل ۱۰ تا ۱۲ ساعت باید ناشتا باشید. فقط آب ساده مجاز است.
چکاپ کامل چیست و چه آزمایش‌هایی دارد؟
چکاپ کامل مجموعه‌ای از آزمایش‌هاست برای بررسی سلامت کلی بدن. معمولاً شامل آزمایش خون، ادرار، عملکرد کلیه و کبد، قند، چربی و گاهی نوار قلب یا سونوگرافی است.
اگر سالم باشم، باز هم باید چکاپ کامل بدهم؟
بله، حتی افراد سالم هم باید چکاپ دوره‌ای انجام بدهند چون بعضی بیماری‌ها بدون علامت هستند و فقط با آزمایش قابل شناسایی‌اند.
برای انجام آزمایش چکاپ داشتن کامل نسخه پزشک لازم است؟
نه، معمولاً انجام چکاپ بدون نسخه هم قابل انجام است اما امکان دارد هزینه بیشتری دربر داشته باشد. اگر تحت پوشش بیمه یا بیمه تکمیلی هستید، توصیه می‌کنیم نسخه پزشک را به همراه داشته باشید.
