بهترین تست های سلامت مغز از نگاه متخصصان مغز و اعصاب

آیا تا کنون درباره بهترین تست های سلامت مغز فکر کرده‌اید که چگونه عملکردی دارند و برای چه عارضه‌هایی استفاده می‌شوند. در این مطلب از مجله مجموعه چکاپ سلامتی درباره چکاپ مغز و اعصاب مفصل صحبت می‌کنیم.

مغز فرمانده بدن انسان است که تمامی دستورات لازم را به اعضای دیگر می‌دهد. این عضو بدن در مقایسه با سایر اعضا پیچیدگی خاص خود را دارد و هر گونه آسیب و صدمه به آن می‌تواند کلیه فعالیت‌های بدن را مختل کند.  این عضو بدن هم می‌تواند در به وجود آمدن بیماری‌های روحی نقش داشته باشد و هم بیماری‌های جسمی به آن مربوط است. اختلالاتی که سبب مشکلات جسمی می‌شوند، اختلالات سیستم عصبی هستند. تست های سلامت مغز نیز در حقیقت برای شناسایی این اختلالات طراحی شده‌اند و به وسیله متخصصان انجام می‌شوند. حال اگر در این مورد کنجاو شده‌اید، در ادامه مطلب توضیحات تکمیلی‌تری را برای شما آماده کرده‌ایم.

سلامت مغز چیست؟

وقتی از شما درباره سلامت مغز سوالی پرسیده می‌شود، در ظاهر بسیار آسان است که به آن پاسخ دهید، اما وقتی به بطن سوال نگاهی بیاندازید، اوضاع کمی پیچیده می‌شود. اگر بخواهیم خیلی واضح توضیح دهیم سلامت مغز از سه حیث  مورد بررسی است. اولین و کلیدی‌ترین جنبه، مربوط به سلامت مغز جهت انجام فعالیت‌های روزانه است‌‌. دومین جنبه مربوط به عواطف و احساسات انسان می‌شود که مغز وظیفه پردازش آن را برعهده دارد. سومین جنبه نیز درباره رفتارهای شناختی و اجتماعی است که شخصیت وی را در اجتماع شکل می‌دهد. درست کار کردن هر سه جنبه نام برده در زندگی یک فرد، سلامت مغز او را تعیین می‌کند.

بیماری مغزی چیست؟

عموما وقتی از تست های سلامت مغز صحبت و به بیماری‌های مغزی اشاره می‌کنیم، مقصود همان جنبه سلامت مغز جهت انجام فعالیت‌های روزانه است. در حقیقت این جنبه که به جسم انسان مربوط می‌شود را مغز و اعصاب می‌نامند. انواع تومور، مشکلات ستون فقرات و اختلالات عصبی نیز مربوط با همین حوزه می‌شوند که در ادامه قصد داریم درباره آنها بیشتر صحبت کنیم.

شایع ترین بیماری های مغز و اعصاب کدامند؟

در ادامه قصد داریم نگاهی به مشکلات و بیماری‌های شایعی که افراد در زمینه مغز و اعصاب با آنها مواجه می‌شوند را به شما معرفی کنیم.

سکته مغزی

یکی از شایع‌ترین بیماری‌هایی که افراد در زمینه بیماری‌های مغز و اعصاب با آن روبه‌رو می‌شوند، سکته مغزی است. این اتفاق زمانی می‌افتد که بر اثر اختلالات نورولوژیک خون و اکسیژن‌رسانی به مغز متوقف می‌شود. در نتیجه این اتفاق سلول‌های مغزی با مرگ روبه‌رو شده و توان بدن تا حد قابل توجهی کاهش می‌یابد. سکته مغزی می‌تواند به مرگ نیز بیانجامد.

پارکینسون

پارکینسون که به اختصار PD نامیده می‌شود، یک اختلال مغزی است که به صورت پیش رونده و دراز مدت باعث تخریب دستگاه عصبی می‌شود. در نتیجه این تخریب سیستم حرکتی بدن مختل شده و بدن فرد با کندی یا رعشه مواجه می‌شود. در نهایت سفتی عضلات ممکن است فرد را از حرکت نیز بازدارد. پارکینسون در مراحل پیشرفته ممکن است با زوال عقل نیز همراه باشد. چکاپ مغز و اعصاب به صورت مستمر می‌تواند موجب شناخت زودتر این بیماری شده و روند آن را کند، کند.

اختلالات روانی

اختلالات روانی مربوط مربوط به جنبه احساسی و روانی مغز هستند. این بیماری‌ها جنبه جسمانی ندارد و سرمنشاء آنها تجربیات فرد، سبک زندگی او و حتی در مواردی ژنتیک هستند. همچنین عدم تعادل شیمیایی در مغز نیز می‌تواند از جمله مواردی باشد که باعث این بیماری می‌شود. از جمله این اختلالات باید به: اختلالات خلقی، اختلالات اضطرابی، روان پریشی، بی‌اشتهایی عصبی، اختلالات شخصیتی، وسواس فکری-اجباری و… اشاره نماییم.

تومورهای مغزی

تومورهای مغزی توده‌هایی در مغز هستند که با توجه به ماهیتی که سلول‌های تشکیل دهنده آنها دارند، می‌توانند خوش‌خیم یا بدخیم باشند. سرمنشاء تومور یا می‌تواند خود بافت‌های مغز باشد یا از بافت قسمت‌های دیگر تشکیل شود. این تومورها با توجه به عملکرد تهاجمی خود می‌توانند به مغز آسیب برسانند. نوع خوش‌خیم با دارو و اقدامات پزشکی قابل درمان است اما در نوع بدخیم و سرطانی احتمال مرگ بیمار بالاست. انجام به موقع تست سلامت مغز می‌تواند از بدخیم شدن این تومورها جلوگیری کند.

اوتیسم

اوتیسم را می‌توان یکی از جدیدترین بیماری‌های شناخته شده در زمینه مغز و اعصاب دانست. این اختلال مغز و اعصاب عمدتا عامل وراثتی دارد و تا پیش از سه سالگی  تشخیص داده می‌شود و تا پایان عمر همراه فرد است. البته گاها مسئله ژنتیک نیست و پیچیدگی‌های بیشتری دارد. بیماری اوتیسم برای فرد اختلالات رفتاری، واکنشی، یادگیری و ارتباطی به وجود می‌آورد و کودک مبتلا به این بیماری روند یادگیری و ارتباط کندتری نسبت به سایر کودکان دارد.

آلزایمر

آلزایمر یکی از رایج‌ترین بیماری‌های شناخته شده مربوط به مغز و از انواع فراموشی‌هایی است که برای فرد اتفاق می‌افتد. فرد مبتلا به آلزایمر رفته رفته تمامی خاطرات، فعالیت‌های روزمره و برنامه‌ریزی‌های خود را فراموش می‌کند. او عمدتا خاطرات دور را به صورت لحظه‌ای به یاد می‌آورد و گاهی حتی خودش را نیز نمی‌شناسد. پس از ۸۰ سالگی احتمال ابتلاء به آلزایمر به پنجاه درصد خواهد رسید. این بیماری درمانی ندارد، اما با چکاپ مغز و اعصاب می‌توان آن را در مراحل اولیه شناسایی و روند بیماری را کند کرد.

مننژیت

یکی از کشنده‌ترین و خطرناک‌ترین بیماری‌های مربوط به مغز مننژیت است. این بیماری با علائمی همچون: تب، سفتی سر و گردن، گیجی، حساسیت به نور، حالت تهوع و استفراغ و لرز شناسایی می‌شود و سپس با ایجاد التهاب در مرزهای اطراف مغز و بافت مغزی سبب کشته شدن فرد، خواهد شد.

بیماری ام اس

مالتیپل اسکلروزیس یا ام اس یکی از بیماری‌های خودایمنی مغزی است که بر اثر تخریب غلاف میلین اطراف اعصاب پیش می‌آید. در این بیماری بدن سلول‌های خود را به عنوان عامل بیگانه شناسایی کرده و به آن حمله می‌کند. بیماری ام اس سطوح مختلفی دارد و در سنین ۱۵ الی ۶۰ سالگی خود را نشان می‌دهد. از نشانه‌های این بیماری ضعف یا بی حسی در یک سمت بدن و اختلال در حرکت هستند.

هیدروسفالی

هیدروسفالی یکی دیگر از بیماری‌های مربوط به مغز و اعصاب است که بر اثر رسیدن مقادیر غیرنرمال مایع به مغز اتفاق می‌افتد. در کودکان این بیماری با بزرگ بودن سر، تهوع، تحریک پذیری، اشتها و غذا خوردن کم، تشنج و خواب آلودگی تشخیص داده می‌شود. در بزرگسالی نیز سردرد، مشکل در بیدار ماندن و هوشیاری، کاهش مهارتهای شناختی و حافظه، عدم کنترل مثانه و تاری دید از علائم این بیماری هستند.

خوانش پریشی (دیسلکسیا)

دیسلکسیا بیشتر در کودکی در افراد دیده می‌شود و به علت نقصی که در قسمتی از مغز به وجود می‌آید، فرد نمی‌تواند به صورت درست به پردازش آواها بپردازد. همچنین فرد مبتلا به این بیماری نمی‌توانند کلمات را به صورت درست ادا کنند یا صحبت‌های آنها به صورت غیرطبیعی خواهد بود. همچنین در صورت خواندن و یا نوشتن اضافات، معکوس بودن کلمات، حذف و تکرار در روند این بیماران وجود دارد.

تشنج

تشنج یکی از خطرناک‌ترین بیماری‌های مربوط به مغز است که فرد برای بررسی آن نیاز به تست سلامت مغز و اعصاب دارد. رایج‌ترین تشنج، تشنج گراند مال است. در این حالت فرد بی‌هوش شده و عضلات بدن او سفت می‌شوند. در مراحلی شاهد تکان خوردن‌های بی‌وقفه بدن نیز خواهید بود. بسیاری از عوامل همچون: ترومای سر، سرطان مغز، اوردوز، گرما و… نیز باعث تشنج می‌شوند.

میگرن

یکی از اختلالات عصبی که باید به آن اشاره کنیم، میگرن است. این بیماری عمدتا تحت تاثیر ژنتیک  در افراد به وجود می‌آید. میگرن با سردردهای خفیف تا بسیار شدید خود را نشان می‌دهد. همچنین فرد مبتلا به میگرن به صدا و نور حساس می‌شود و ممکن است حس تهوع نیز داشته باشد.

تست سلامت مغز و اعصاب چیست؟

تست سلامت مغز در انواع مختلف انجام می‌شود که رایج‌ترین آنها مربوط به عملکرد مغز و اعصاب هستند. تست‌های سلامت مغز یا تشخیصی و مربوط به عملکرد اجتماعی، رفتاری یا احساسی افراد و  یا درباره اختلالات حرکتی و تشخیص بیماری‌های مغز و اعصاب هستند. در تست‌های سلامت مغز و اعصاب به وسیله دستگاه‌های پیشرفته، سطح سلامت مغز و عصب‌های فرد بررسی می‌شود.

بهترین تست های سلامت مغز

در پایین قصد داریم تا با معرفی انواع آزمایش های مغز و اعصاب همراه شما باشیم.  هر یک از این روش‌ها برای تشخیص برخی از بیماری‌ها و اختلالات عصبی کاربرد دارند. همچنین تست‌هایی که برای جنبه‌های دیگر مغزی کاربرد دارند را نیز معرفی می‌کنیم.

سی تی اسکن مغز

شاید برای شما سوال پیش بیاید که اسکن مغز چیست؟ در پاسخ باید بگوییم سی تی اسکن مغز یک روش تصویربرداری غیرتهاجمی است که در آن با کمک اشعه ایکس تصاویری افقی یا محوری از مغز گرفته می‌شود. این روش اطلاعات دقیقی درباره بافت و ساختار مغز به پزشک می‌دهد. با این روش می‌توان شدت ضربات مغزی، ضایعات مغزی، خونریزی داخل جمجمه و ناهنجاری‌های ساختاری آن را بررسی کرد.

نوار مغزی (EEG)

یکی از متداول‌ترین سوالاتی که در حوزه تست‌های مغزی پرسیده می‌شود، این است که نوار مغز یا الکتروانسفالوگرام چیست؟ در پاسخ این سوال می‌توان گفت که نوار مغز یک آزمایش به شمار می‌آید که به کمک الکترودهایی به شکل دیسک‌های فلزی کوچک با سیم‌های نازک انجام می‌شود. این آزمایش با بررسی امواج مغز ناهنجاری‌ها و مشکلات موجود یا فعالیت الکتریکی مغز را بررسی می‌کند. به طور دقیق اگر بخواهیم به شما بگوییم نوار مغز چه چیزی را نشان می دهد، باید گفت که این نوار سطح فعالیت مغز را آشکار می‌کند.

ام آر آی مغز

این روش چکاپ مغز و اعصاب نیز جز روش‌های تصویربرداری است. به طوری که به کمک آهنربا های قوی و امواج رادیویی، تصویر مغز و بافت‌های اطراف آن‌ ثبت می‌شود. این روش بخاطر خطر کمتری که نسبت به سی تی اسکن دارد، بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد و به ویژه برای زنان باردار، مناسب‌تر است.

تست نوار عصب و عضله

الکترومایوگرافی (EMG) و تست هدایت عصبی (NCS) یا تست نوار عصب و عضله یکی دیگر از روش‌های تست سلامت مغز و اعصاب است. در این روش عملکرد عصب و عضله شما به وسیله دستگاه‌های پیشرفته بر اساس سیگنال‌های عصبی از مغز به ماهیچه و سیگنال‌های عصبی تکانه‌های الکتریکی بررسی می‌شود.

آنژیوگرافی مغزی

این آزمایش تصویری به وسیله اشعه ایکس قابل انجام است.  در این روش از رگ‌های خونی مغز تصاویری تهییه می‌شود که به وسیله آنها می‌توان انسداد یا ناهنجاری‌های رگ‌های خونی سر و گردن را بررسی کرد‌. در حقیقت این روش با تشخیص به موقع خطر خونریزی‌های مغزی و یا سکته مغزی را کم می‌کند.

پونکسیون کمری (LP)

این روش از تست های سلامت مغز به کمک یک سوزن ک سرنگ انجام می‌شود. در این آزمایش مقداری از مایع مغزی نخاعی برداشته می‌شود یا تزریق دارو انجام می‌گیرد. پونکسیون کمری برای تشخیص عفونت پرده‌های مغزی، التهاب مغز، خونریزی‌های خاص مغزی و بیماری‌های التهابی کاربرد دارد.

آنژیوگرافی مغز

آنژیوگرافی مغز یک روش کم‌تهاجم برای تشخیص ناهنجاری‌های عروق خونی مغز، سر یا گردن است. در این روش به کمک اشعه ایکس می‌توان رگ‌های خونی مغز را بررسی کرد. در صورت وجود هر گونه انسداد در این رگ‌ها پزشک اقدامات بعدی را انجام خواهد داد.

آزمایش اختلالات سلامت روان

این روش به عنوان ارزیابی سلامت مغز به صورت روانی انجام می‌شود. در حقیقت در این روش دیگر خبری از دستگاه‌های تشخیصی نیست، بلکه توسط آزمون‌های مختلفی که در حوزه بیماری‌ها و اختلالات روانی تهییه شده‌اند، وضعیت روان فرد بررسی می‌شود.

تست و ارزیابی مغز از طریق شخصیت شناسی

یکی از بهترین تست های سلامت مغز، تست‌های شخصیت شناسی هستند. این تست‌ها نیز مانند مورد پیشین با انجام آزمون‌هایی تئوری انجام می‌شوند. در این تست‌ها وضعیت مغزی فرد از جنبه شخصیتی، هوش، خودشناسی، حل تعارضات و برخوردهای اجتماعی، بررسی می‌شود.

تست سلامت مغز در خانه

یکی از تست‌هایی که برای بررسی سلامت مغز خود در خانه می‌توانید انجام دهید، تست سلامت سکته مغزی و زوال عقل است. در این روش شما به یک کرونومتر نیاز دارید و باید یک پای خود را بلند کنید تا ران‌ شما موازی با کف زمین باشد. در این روش اگر پای شما بیش از ۲۰ ثانیه بالا بماند، از سکته مغزی و زوال عقل دور می‌مانید. اما اگر این اتفاق نیافتد، ممکن است به عروق کوچک مغز شما آسیب وارد شده باشد.

هزینه تست های سلامت مغز

هزینه چکاپ مغز و اعصاب وابسته به نوع خدماتی است که شما باید انجام دهید. هر یک از خدمات نیز وابسته به مرکزی که در آن خدمات انجام می‌دهید، ممکن است هزینه‌های مختلفی داشته باشند. به علاوه اینکه بیمه هستید یا به صورت آزاد تست خود را انجام می‌دهید نیز بر قیمت خدمات دخیل است‌. به طور کلی، نمی‌توان یک هزینه مشخص برای خدمات سلامت مغز و اعصاب تعیین کرد و بنا به فاکتورهایی که گفته شد، قیمت‌ها ممکن است کم یا زیاد شوند.

انجام چکاپ بدن و تست های سلامت مغز با کمک دستگاه BIT

مرکز چکاپ سلامتی یکی از مراکز شناخته شده چکاپ و آنالیز بدن است که با دستگاه آلمانی BIT اقدام به آنالیز کل بدن می‌کند. این دستگاه بر اساس فناوری‌های روز دنیا ساخته شده و به وسیله آن می‌توان کل بدن به ویژه مغز، اعصاب و عضله را بررسی و آنالیز کرد. این مجموعه با داشتن بیش از ۱۲ سال سابقه در زمینه آنالیز بدن و از طریق امواج الکترومغناطیس یکی از دقیق‌ترین آنالیزهای بدن را به مراجعین خود هدیه می‌دهد. شما می‌توانید مراجعه به سایت چکاپ سلامتی، رزرو نوبت و پرداخت بیعانه، نوبت خود را نهایی کنید. همچنین در این مجموعه پزشکان مجرب اقدام به مشاوره شما در زمینه آنالیز بدن می‌کنند.

نتیجه گیری

مغز مرکز فرماندهی کل بدن انسان است و هرگونه اختلال در عملکرد آن می‌تواند کل زندگی یک فرد را تحت‌الشعاع قرار دهد. این عضو بدن همچنین به عصب‌ها و عضلات و سایر قسمت‌های بدن مرتبط است و بروز مشکلات در آن، موجب بیماری‌های مختلف می‌شود. مغز جنبه‌های مختلفی دارد از ذهن تا تعاملات اجتماعی گرفته تا فعالیت‌های بدن همه برعهده مغز انسان هستند. در نتیجه انجام تست سلامت مغز و اعصاب باید برای هر فرد در اولویت قرار گیرد، زیرا سرنوشت انسان در گرو سلامتی مغز است.